Torphichen i joannici

Torphichen  to mała wieś ​​położona w pobliżu Bathgate w Szkocji. Mieszka tam   populacja o liczbie 570. Nazwa wsi z celtyckiego to  Tóir Féichín" (granica / sanktuarium św Féichín),a po walijsku  i brytyjsku, tref fechan znaczy  (małe miasto). Kosciol parafialny został założony przez św Niniana około 400 naszej ery. Byla to  mała drewniana konstrukcja w miejscu obecnego kościoła (sam przebudowany w 1756). Joannici sw. Jana obrali ten szkocki kosciolek jako swa siedzibę  od 1160 az do 1843 roku. Teraz kosciol nosi nazw sw. Jana a po joannitach jak wiadomo sladu nie ma. Joannici dodam, ze zostali zaproszeni w roku 1140 roku przez krola Dawida I. Budowa Torpichen Preceptory czyli dom zakonny jako budowla zaczela powstawac w roku 1168. 

Wies to kilkanascie domow, Torphichen Inn, fontanna Victorii na srodku, kkosciol i cmentarz. Ludnosc pracowala w okolicznych kopalniach i rafinerii oraz wiadomo na roli oraz dojezdza do wiekszych osrodkow takich jak Edi czy Glasgow. 

Sam kosciol zbudowano na planie krzyza. Wieza, transept i nawa glowna sie zachowala pierwotnie. Przed bitwa pod Falkirk w lipcu 1298 William Wallace uzyl Torphichen jako swojej bazy. Po zwyciestwie angielskiej druzyny Edward I, przybul tu w celu podleczenia swych ludzi i opieki nad konmi angielskimi. W 1312 roku zakon joannitow zostal rozwiazany przez papieza Klemensa V. Oplaty za dzierzawe przypadly krolowi Francji Filipowi IV. Joannici opuscili kraj po zwyciestwie pod Bannockburn w 1314 roku a ziemie oddano w szkockie wladanie. 

Ostatni  Preceptor of the House, Sir James Sandilands na drodze konfliktu reformacji oddal swe ziemie do korony by wkrotce kupic je na wlasnosc otrzymujac tytul Lorda Torpichena. Bylo to w roku 1560 i Sandilands poparl Johna Knoxa i tym samym mial dwa przydomki Lorda Torphichen i Barona Calder. Rodzina Sandilands jak wiemy osiadla w Calder House w Mid Calder pare mil na poludnie od Torphichen.

Nawa kosciola ulegla zniszczeniu w 1756 roku ale jej fundamenty zostaly ponownie wykorzystane jako baza dla nowego kosciola parafialnego na planie litery T. Wieza upadla w 1947 roku ponowny remont calego budynku a przede wszystkim dachu przypomina nam o dawnej swietnosci kosciola. Choc najlepsze czasy kosciolka juz minely to warto zajrzec do niego i z refleksja spojrzec chocby na miejsce poswiecone zabitym zolnierzy poleglych w obu wojnach. 

Miejsce pamieci zabitych zolnierzy. lewa nalezy do zabitych w I wojnie swiatowej i jest doprawdy dluga. prawa odpowiada za druga woje swiatowa i jest miejsce tyko dla paru poleglych. zatem nie palono sie na te woje. Albo nie chciano jej?

Wspanialy przyklad plyt nagrobnych na cmentarzu obok kosciolka, na przednim krzyzu widoczny ptaszek (dla wnikliwych)

widok ze wschodu, swietne zaznaczenie dobudowek muru i dachu wiazadla oczywiscie

nawa poczna polnocna

wspaniale psinki czyli dla niewtajemniczonych, ciocine grzybkl powstale wskutek psich siuskow

widok z polnocnego - zachodu po lewej tu niewidoczny zarys fundamentow klasztoru

Dziura pod oknem z widokiem na bell chamber dispaly

jeden z dosc niezwyklych budowli na terenie domu zakonnego

a to juz usmiechniete mordki umarlakow i gorujace nad cmentarzem majestatyczne kasztany



posrodku wsi stoi fontanna  z okazji 60 - lecia krolowej Victoriii





a to juz  z daleka i zdjecie z  http://www.undiscoveredscotland.co.uk/torphichen/torphichen/ tam tez mozna dowiedziec sie wiecej o wszystkich innych fajnych miejscach w Szkocji.